RESPECT Greek

Information available also in: Greek / Croatian / Italian

 

Project title: RESPECT - Toward a culture of Respectful Maternity Care (RMC): Enhancing Provider-Client Shared Decision Making and Informed Choice

Τίτλος έργου: Καλλιέργεια κουλτούρας Σεβασμού στη Φροντίδα της Μητρότητας (Respectful Maternity Care): Ενίσχυση της συμμετοχικής λήψης αποφάσεων και ενημερωμένων επιλογών φροντίδας στην Κύπρο και στην Κροατία

Αριθμός έργου: 101096681 — RESPECT — CERV-2022-DAPHNE

Χρηματοδότηση: CERV-2022-DAPHNE

Διάρκεια : 1 April 2023 - 31 March 2025 (24 months) 

Προϋπολογισμός έργου: €425 043.59

 

 

Εταίροι έργου:

Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου Σχολή Επιστημών Υγείας Τμήμα Νοσηλευτικής – Συντονιστής

Birth Forward Cyprus: Birth Forward (BF)

Roda - Roditelji u akciji (Croatia)

University of Genoa (UNIGE): University of Genoa - DINOGMI (Department of Neurology, Genetics, Ophthalmology, Maternal and Infant Sciences)

 

Συνεργαζόμενοι φορείς:

MIGS (Κύπρος)

ΟΣΑΚ (Κύπρος)

 

Σκοπός Έργου

Κάθε τοκετός είναι μοναδικός και η εμπειρία μια προσωπική υπόθεση για την κάθε γυναίκα! Αλλά, κάθε γυναίκα που θέλει να διηγηθεί και να μοιραστεί την δική της ιστορία, θα πρέπει να μπορεί να το κάνει με ένα χαμόγελο στα χείλη!

Με αυτό το έργο, θέλουμε να προσεγγίσουμε αυτό το όραμα μέσω ανάληψης δράσης στις εμπλεκόμενες χώρες (Κύπρο και Κροατία) που αποσκοπεί στην προώθηση των απαραίτητων συστατικών μιας γενικότερης κουλτούρας ΣΕΒΑΣΜΟΥ στη φροντίδα της μητρότητας-παιδιού, σύμφωνα με τις αρχές και το πλαίσιο που θέτουν ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας και η Χάρτα Δικαιωμάτων της White Ribbon Alliance για τη Μαιευτική Φροντίδα με Σεβασμό (Respectful Maternity Care - RMC).

Η μη τήρηση των υψηλότερων κλινικών και ηθικών προτύπων επαγγελματισμού, όσο κι αν δεν γίνεται σκόπιμα ή συνειδητά, ώστε κάποιες φορές να περνά απαρατήρητη και να μην αναγνωρίζεται ως υποβέλτιστη πρακτική  (από τους πάροχους της φροντίδας), μπορεί να οδηγήσει σε μια σειρά από καταστάσεις, συνθήκες, αλληλεπιδράσεις ή/και εκβάσεις που εκλαμβάνονται ως ‘ασεβείς’ και βιώνονται ως αρνητική εμπειρία (από τις γυναίκες χρήστες των υπηρεσιών φροντίδας της μητρότητας).

Με βάση το πλαίσιο RMC, η ‘ασέβεια’ στη Μαιευτική Φροντίδα δεν αναφέρεται (αποκλειστικά και μόνο) σε απαράδεκτες και ακραίες καταστάσεις όπως, σωματική, σεξουαλική ή λεκτική κακοποίηση, προκαταλήψεις και διακρίσεις, συμπεριφορές που πλήττουν την αξιοπρέπεια του ατόμου,  ή άλλα κακοποιητικά φαινόμενα. «Μαιευτική βία», «μαιευτική κακομεταχείριση» ή απλώς «κακομεταχείριση» είναι κάποιοι από τους όρους που συναντούμε στη διεθνή βιβλιογραφία για να περιγράψουν μια σειρά από τέτοιες ανεπιθύμητες καταστάσεις. Όμως, πιο δόκιμος είναι ο γενικότερος όρος «έλλειψη σεβασμού και κακοποίηση» (disrespect and abuse), ο οποίος αντιστοιχεί αντιστρόφως ανάλογα στο πιο πάνω πρότυπο ποιότητας στη φροντίδα (Respectful Maternity Care - RMC) και κάτω από τον οποίο συγκεντρώνονται συλλογικά και ταξινομούνται διάφορες καταστάσεις και μη βέλτιστες πρακτικές που δεν διασφαλίζουν το δικαίωμα σε μια θετική εμπειρία τοκετού.

Αρνητικές εμπειρίες υπάρχουν και. μάλιστα, ποικίλλουν πολύ ως προς τη φύση και το χαρακτήρα τους. Χαρακτηριστικά μάλιστα, έχει αναφερθεί ότι, σε αντίθεση με χώρες χαμηλού ή μεσαίου εισοδήματος, στις χώρες υψηλού εισοδήματος «διαφορετικοί υποτύποι [ασέβειας και κακοποίησης] είναι συχνότεροι» ^[1]. Συνηθέστερα αναφέρονται: ο μη σεβασμός του δικαιώματος σε πλήρη ενημέρωση για τις διαθέσιμες επιλογές φροντίδας, η μη βέλτιστη ή αναποτελεσματική επικοινωνία με τους παρόχους φροντίδας, η ιατρικοποίηση του τοκετού και οι αναίτιες ιατρικές παρεμβάσεις, ο μη σεβασμός των επιθυμιών και προτιμήσεων των γυναικών (συμπεριλαμβανομένων της παρουσίας του συντρόφου στο τοκετό, της επιλογής στάσεων τοκετού) και, γενικότερα, η έλλειψη υποστήριξης των εγκύων ώστε να συμμετέχουν ενεργά και να λαμβάνουν ενημερωμένες αποφάσεις σχετικά με τη δική τους φροντίδα, όλα από τα οποία πλήττουν το δικαίωμα της αυτονομίας με αρνητικό αντίκτυπο στην υγεία, στην ευημερία και στην ομαλή προσαρμογή στη μητρότητα.

Μια σειρά από προϋποθέσεις, συνθήκες και κριτήρια ποιότητας πρέπει να τηρούνται για την προστασία του δικαιώματος της κάθε γυναίκας σε μια θετική εμπειρία τοκετού. Ακρογωνιαίος λίθος της Μαιευτικής Φροντίδας με Σεβασμό είναι το Δικαίωμα στην Πληροφόρηση και την Πληροφοριακή Στήριξη (InformationandInformationalSupport). Αυτό απαιτεί υψηλό επίπεδο συνεργασίας μεταξύ των παρόχων και των αποδεκτών της φροντίδας, αλλά και συγκεκριμένες δεξιότητες, αφού επιτυγχάνεται μέσω της αποτελεσματικής επικοινωνίας, εγκαθίδρυσης σχέσης εμπιστοσύνης και συμμαχίας ώστε οι μεν (πάροχοι) να υποστηρίζουν και να προάγουν την ενεργό συμμετοχή των γυναικών στη διαδικασία λήψης αποφάσεων (Shared-Decision Making) και οι δε (αποδέκτες της φροντίδας) να αποζητούν τη συμμετοχή ώστε να διαμορφώνουν ενημερωμένες και συνειδητές επιλογές φροντίδας (informedchoices). 

Η απόφαση να επικεντρωθεί το έργο σε μια περιορισμένη, αλλά σαφώς καθορισμένη και δυνητικά τροποποιήσιμη πτυχή, του ευρύτερου ζητήματος  (δηλαδή, την επαγγελματική υποχρέωση των παρόχων και το δικαίωμα των γυναικών σε ενημερωμένες επιλογές φροντίδας) αποτελεί συνειδητή επιλογή. Η ποιότητα της επικοινωνίας μεταξύ παρόχων-χρηστών των υπηρεσιών φροντίδας της μητρότητα αποτελεί κομβικό σημείο της Μαιευτικής Φροντίδας με Σεβασμό, και συνεπώς η κατανόηση της υφιστάμενης κατάστασης και η διαμόρφωση συγκεκριμένων εισηγήσεων, δράσεων ή παρεμβάσεων αποτελούν ‘ρεαλιστική’  προσέγγιση στο πλαίσιο της αναβάθμισης της παρεχόμενης μαιευτικής φροντίδας.

 ^{[1] Darilek U. A woman’s right to dignified, respectful healthcare during childbirth: a review of the literature on obstetric mistreatment. IssuesMentHealthNurs (2017)}

 

Επιμέρους Στόχοι Έργου

Επιδίωξη είναι οι γυναίκες να συμμετέχουν ενεργά στη λήψη αποφάσεων ώστε να συνδιαμορφώνουν την εμπειρία της εγκυμοσύνης και του τοκετού και οι πάροχοι μαιευτικής φροντίδας να υποστηρίζουν και να προάγουν αποτελεσματικά ένα ατομοκεντρικό μοντέλο φροντίδας της μητρότητας με ΣΕΒΑΣΜΟ.

Προς αυτή την κατεύθυνση, θέσαμε μια σειρά από επιμέρους στόχους στο πλαίσιο του έργου RESPECT:

• να διερευνήσουμε την υφιστάμενη κατάσταση μέσα από τις αντιλήψεις και απόψεις των επαγγελματιών υγείας και φυσικά τις εμπειρίες των ίδιων των γυναικών (μέσω ερευνητικής διαδικασίας),
• να καταγράψουμε τις βασικές αρχές και τα πρότυπα φροντίδας (μέσω συμμετοχικής διαδικασίας με την ενεργό εμπλοκή της επαγγελματικής κοινότητας),
• να επενδύσουμε στις απαραίτητες δεξιότητες των επαγγελματιών υγείας της μητρότητας αλλά και των νέων μητέρων (μέσω εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων), και, κυρίως,
• να αναδείξουμε αυτό το πρότυπο κλινικής πρακτικής, επαναπροσδιορίζοντας το ως Δικαίωμα και ως Υποχρέωση (μέσω δράσεων ευαισθητοποίησης σχετικά με τα δικαιώματα των γυναικών σε θετική εμπειρία τοκετού).

 

Δράσεις και Δραστηριότητες Έργου

Στη βάση αρχών Συμμετοχικής Έρευνας Δράσης, το έργο αποβλέπει τόσο στην περιγραφή της υφιστάμενης κατάστασης μέσω παραγωγής ‘νέας γνώσης’, όσο παράλληλα στην ’άσκηση επιρροής’ προς βελτίωση υφιστάμενων πρακτικών μέσω ανάληψης δράσης.

Κατ’ αντιστοιχία με τους στόχους, έγινε προγραμματισμός για μια σειρά από δραστηριότητες: